خار پاشنه یا پلانتارفاشئیت

خار پاشنه یا پلانتار فاشئیت وضعیتی است که در آن فاسیای کف پا ملتهب شده و باعث درد پاشنه پا می شود.

فاسیای پلانتار یک نوار قوی و فیبری است که از پاشنه تا انگشتان کشیده شده است.

هنگامی که فاسیای کف پا بیش از حد مورد استفاده قرار گیرد یا بیش از حد کشیده شود، می تواند منجر به التهاب کف پا شود. این التهاب می تواند راه رفتن یا استفاده از پا را دردناک کند.

اکثر مردم در هر بار التهاب تاندون و کف پا را در یک پا تجربه می کنند، اما می تواند هر دو پا را به طور همزمان درگیر کند.

اگر درد پاشنه یا پا بیش از یک هفته ادامه دارد، بهتر است به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

پاشنه

قبل از بحث در مورد خار پاشنه یا فاشیای کف پا، درک ساختار پاشنه مهم است.

استخوان پاشنه توسط یک بافت چربی به نام پد احاطه شده است و رباط ها کف پا را به استخوان پاشنه متصل می کنند.

هنگامی که این رباط ها پاره می شوند و باعث التهاب میکروسکوپی می شوند، و درد ایجاد می شود.

تحقیقات نشان می‌دهد که خار پاشنه در زنان، به‌ویژه آنهایی که اضافه وزن دارند، شایع‌تر است.

علاوه بر این، پوشیدن کفش های نامناسب یا راه رفتن زیاد روی سطوح سخت از دیگر عوامل موثر در ایجاد خار پاشنه است.

 خارپاشنه یا پلانتارفاشئیت چیست؟

فاسیای پلانتار نواری از بافت به نام فاسیا است که استخوان پاشنه شما را به پایه انگشتان پا متصل می کند.

از قوس پا حمایت می کند و هنگام راه رفتن ضربه را جذب می کند.

تنش و استرس روی فاسیا می تواند باعث پارگی های کوچک شود.

کشش و پارگی مکرر صورت می تواند آن را تحریک یا ملتهب کند، اگرچه علت آن در بسیاری از موارد فاشیای کف پا نامشخص است.

عوامل خطر خار پاشنه

عوامل مختلفی که می توانند خطر ابتلا به فاشئیت کف پا یا خارپاشنه را افزایش دهند.

برخی از عوامل خطر مورد بحث عبارتند از:
1. سن: فاسیای کف پا بیشتر در افراد بین 40 تا 60 سال دیده می شود.
2. انواع خاصی از ورزش: فعالیت هایی که تاثیر زیادی روی پاشنه پا و بافت های متصل به آن دارند، مانند دویدن در مسافت طولانی، رقص باله و رقص هوازی، می توانند باعث بیماری خارپاشنه شوند.
3. مکانیک پا: داشتن کف پای صاف، قوس بلند یا الگوهای راه رفتن غیرطبیعی می تواند بر توزیع وزن در هنگام ایستادن تأثیر بگذارد و فشار بیشتری را بر فاسیای کف پا وارد کند.
4. چاقی: اضافه وزن می تواند فشار مضاعفی بر روی فاسیای کف پا وارد کند.
5. مشاغلی که مستلزم ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت هستند: مشاغلی که افراد را ملزم می کند برای مدت طولانی روی پاهای خود باشند، مانند کارگران کارخانه و معلمان

وجود خار پاشنه

بیشتر افراد درد پاشنه را به علت وجود خار پاشنه توصیف می کند، اما این باور غلط است.

اکثر افراد هنگام احساس درد پاشنه آن را به وجود خار پاشنه توصیف می کنند. اما این تفکر غلط است.

اگرچه افرادی که دچار فاشئیت پلانتار شده اند، برجستگی کوچکی در زیر استخوان پاشنه حس می کند که به آن خار پاشنه می گویند.

اما نکته مهم این است که علت درد به خاطر خار پاشنه نیست. در واقع برجستگی استخوانی در زیر استخوان پاشنه هیچ دردی ایجاد نمی کند. به همین خاطر با خارج کردن آن درد بین نمی رود.
کسانی که دچار پاشنه درد می شوند به دستور پزشک عکس برداری انجام می‌دهند و مطمئناً در رادیوگرافی آن‌ها برجستگی استخوانی در زیر پاشنه دیده می شود که در گذشته های دور درد حاصل از پاشنه را به خاطر برجستگی استخوان می دانستند که هنوز هم بسیاری از افراد بر این باور هستند. اما امروزه ثابت شده است که درد پاشنه ربطی به برجستگی استخوان ندارد.

به همین خاطر بسیاری از افرادی که دارای خارپاشنه هستند، هیچ دردی متحمل نمی شوند.

پس دردی که بر روی خار پاشنه احساس می‌شود به خاطر التهاب فاشیای پلانتار است.

علائم خار پاشنه

اولین علائمی که بیمار هنگام مواجه شدن با خارپاشنه مشاهده می کند، احساس درد و تیزی در ناحیه پاشنه پا می باشد.

اکثر اوقات هنگام راه رفتن و برداشتن اولین قدم ها بعد از خوابیدن خواب شبانه یا نشستن های طولانی مدت این حس در ناحیه پاشنه مشاهده می‌شود.

البته این نکته را هم بدانید که هنگام مواجه شدن با گزگز و مور مور شدن و حالت خواب رفتگی و ضعف در ناحیه پاشنه به دنبال علت دیگری بروید.

خیلی اوقات این بیماری در بین دونده ها مشاهده می شود که هنگام تغییرات برنامه ورزشی خود حس خار پاشنه را تجربه می کنند.

البته این مشکل همان طور که در ابتدای مقاله گفتیم، تنها به افراد ورزشکار اختصاص ندارد؛

بلکه در بین افراد معمولی هم دیده می شود و علاوه بر علت های نام برده شده صافی و قوس زیاد کف پا و همچنین کوتاهی تاندون آشیل جزء علت های دیگر ایجاد خار پاشنه است.

 از هر ۱۰ نفر یک نفر خارپاشنه دارد.

در واقع، حدود 10 درصد از جمعیت، چه بدانند و چه ندانند، خار پاشنه پا دارند، اما تنها 5 درصد از افرادی که خار پاشنه دارند پا درد دارند.

از طرفی فقط 50 درصد از بیماران مبتلا به التهاب فاشیای کف پا خار استخوانی پاشنه را دارند.

دلیل واقعی درد در اکثر این افراد، همانطور که ممکن است حدس بزنید، التهاب فاسیای کف پا است نه وجود خارپاشنه.

پس کسانی که خار پاشنه دارند، دلیلی نیست که دچار درد فاشئیت پلانتار شوند.

پس نگرانی بابت درد پاشنه و خار پاشنه نداشته باشید چرا که درد حاصل از فاشئیت پلانتار را می‌توان بدون خارج کردن خار پاشنه به راحتی درمان کرد.

 بعد از مواجه شدن با علائم خار پاشنه چه کار باید کنید؟

بعد از این که با علائم نام برده شده مواجه شدید، برای رفع نگرانی خود حتماً باید به متخصص پا یا کلینیک درمان خارپاشنه مراجعه کنید.

پزشک با بررسی شرایط شما و معاینه پا درمان قطعی را صادر می کند.

او هنگام معاینه قوس زیاد کف پا و ناحیه ای که هنگام لمس بیشترین درد را به همراه دارد، مورد بررسی قرار می دهد. آزمایشات لازم برای فاشئیت پلانتار

ممکن است متخصص برای اطمینان بیشتر ارزیابی تصویربرداری های لازم را تجویز می کند تا علت درد حاصل از از ناحیه پاشنه پا مشخص شود و به این نتیجه برسد که آیا این درد به خاطر فاشئیت است یا نه.
یکی از روش های تشخیص خارپاشنه عکس رادیولوژی است.

عکس رادیولوژی تصویر واضحی از استخوان پا را به نمایش می‌گذارد و به پزشک کمک می‌کند که علت درد پاشنه را مشخص کند.

همچنین خوب است بدانید در عکس رادیولوژی علاوه بر خارپاشنه علت های دیگر مانند شکستگی آرتریت هم قابل تشخیص است.

البته روش های دیگری مانند ام آر آی و سونوگرافی برای تشخیص خارپاشنه وجود دارد.

اما درصد استفاده از آنها بسیار کم است و در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که روش‌های درمان قطعی خارپاشنه اولیه تاثیری بر روی رفع خارش پاشنه نداشته است.

برای خواندن مقاله جذاب و پر آموزش درمان سیاتیک می توانید به سایت ما مراجعه فرمایید.

درمان خار پاشنه یا پلانتارفاشئیت چگونه است؟

درصد بیشتر بیماران مبتلا به پلانتار فاشئیت با استفاده از روش های ساده بدون نیاز به جراحی مشکلشان رفع می شود که روند درمانی حدود ۱۰ ماه تا یک سال طول می کشد.

هرچقدر شخص در رعایت کردن نکات مراقبتی دقت بیشتری داشته باشد، روند درمانی سریع تر طی می شود.

معمولاً نکاتی که توسط پزشکان برای رفع خار پاشنه تجویز می شود شامل موارد زیر می باشد:

• اولین راهی که باید برای تسکین درد خار پاشنه باید انجام دهید، کاهش و توقف فعالیت هایی که درد شما را افزایش می دهد می باشد. مثلاً، فعالیت های ورزشی که درد پاشنه را افزایش می دهد، باید از باید متوقف شود.
• مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن به کاهش درد و التهاب بسیار کمک می کند. البته نحوه مصرف آن باید طبق دستورات پزشک انجام شود.
• همچنین یکی دیگر از روش های درمان خار پاشنه انجام حرکات ورزشی پا ، خشکی عضلات پا و ساق پا خار پاشنه را رفع می کند. به همین خاطر پزشکان انجام فعالیت های کششی در قسمت عضلات ساق پا و کف پا را به عنوان یکی از موثرترین روش ها جهت کاهش درد توصیه می کنند.

تزریق به پاشنه

• تزریق کورتون که نوعی استروئید است، به عنوان داروی ضد التهاب قوی جهت کاهش درد و التهاب ناحیه پاشنه انجام می شود.
  پزشکان برای استفاده از این روش تعداد دفعات تزریق را در محدوده زمانی مشخص در نظر می گیرند.
  چرا که تزریق مکرر ممکن است موجب پارگی فاشیای کف پا شود که این این اتفاق باعث صاف شدن کف پا و درد بیشتر خواهد شد.
• استفاده از کفش‌های حمایتی و وسایل ارتوپدی هم برای کاهش درد و راه رفتن راحت تر توصیه می شود.
  اگر دقت داشته باشید کاملا متوجه فشار وارد شدن به پاشنه پا هنگام راه رفتن و قدم برداشتن خواهید شد که نیروی بسیار قابل توجهی به روی فاشیا وارد می شود. در این مواقع استفاده از کفش‌های لایه دار یا وسایل ارتوپدی برای کاهش فشار الزامی است.
  پدهای پاشنه پا از جنس سیلیکونی هستند و قیمت ارزانی دارد.
  استفاده مداوم از آن موجب می‌شود پاشنه پا در حالت بالاتری قرار گیرد و فشار کمتری به ناحیه پاشنه پا متحمل شود.

جراحی خارپاشنه

در صورتی که استفاده از روش های غیر جراحی درد پلانتار فاشیئت بهبود نیابد، متخصص پا همچون اسماعیل نوری ترجیح می‌دهد از روش جراحی استفاده کند.

متداول‌ترین جراحی برای فاشیای کف پا، فاسیوتومی نامیده می‌شود.

این شامل بریدن فاسیای کف پا برای کاهش فشار روی ماهیچه های پا است.

این روش را می توان با یا بدون برداشتن خار پاشنه انجام داد. آندوسکوپی پلانتار فاسیوتومی در حال افزایش محبوبیت است زیرا امکان بهبودی سریع‌تر را در مقایسه با روش‌های سنتی فراهم می‌کند.

تاکید بر این نکته مهم است که جراحی معمولاً گزینه اولیه نیست، اما زمانی توصیه می شود که درمان های غیرتهاجمی به طور موثر علائم فاشیای کف پا را کاهش نداده باشند.
هدف از جراحی فاشیای کف پا، رفع درد مزمن پاشنه ناشی از التهاب و تحریک فاسیای کف پا، یک رباط ضخیم که از قوس پا حمایت می کند، است.

این روش جراحی که با نام پلانتار فاسیوتومی یا فاشیکتومی شناخته می شود، بر رهاسازی فاسیای کف پا از استخوان پاشنه برای کاهش تنش تمرکز دارد.

 کلام آخر

خوب است بدانید مشکل فاشئیت پلانتار در میان کسانی که کف پایشان به خارج چرخیده و انحراف دارد و قوس بسیاری در کف پای آنها ایجاد شده یا بر عکس کف پای صافی دارد و همچنین مجبور هستند مسافت بسیاری طی کنند، بیشتر اتفاق می‌افتد.

پس قبل از این که در سنین پیری با این مشکل مواجه شوید، حتماً به سلامت کف‌پای خود اهمیت دهید.